18 nov
Haptonomie, Persoonlijk

Hardlopen als metafoor

Mijn start met hardlopen was een praktische. Elke winter had ik het koud en kwamen er gedachtes over emigratie naar een warm land. Eenmaal in de lente zag ik in dat Nederland op vele fronten een bijzonder land is om in te wonen.  Mijn idee verdween hierbij als sneeuw voor de zon. In het najaar begon dit weer te kantelen …..

Na een paar jaar kwam mijn praktische kant naar voren en bedacht ik om te gaan hardlopen om het warm te krijgen. Gelijk vanuit mijn bed de kou in. Niet nadenken, gewoon doen. Ik woonde naast het Vondelpark en had Runnersworld in dezelfde straat voor een outfit en schoenen. Dus het was simpel om te beginnen.
Mijn conditie viel mee, maar ik kreeg een enorme druk op mn borst tijdens het hardlopen. Na wat puzzelen bleek dit te komen door mijn ademhaling. Ik kreeg de tip om vooral mijn focus op de uitademing te leggen. Dit hielp en vanaf dat moment liep ik een half uur. En …. had ik het warm de hele dag! Bizar dat het werkte en dit bleef door de jaren heen bestaan.

Er was meer op te merken. Als ik ergens mee zat, werd dit probleem van de bekende olifant tot een mug gereduceerd na een rondje hardlopen. In beweging komen en mijn lijf gaan voelen zorgde dus voor een andere beleving!
Echter als ik heel veel aan mijn hoofd had  struikelde ik bijna, omdat ik totaal niet gegrond was. Door de jaren heen leerde ik om op zulke momenten niet door te lopen maar een pas op de plaats te maken en rustig te lopen, uit te ademen.

Acht jaar geleden werd ik gecoacht met sport als metafoor voor mijn leven: Ik wilde mijn kracht en vitaliteit optimaliseren. Wat was hiervan zichtbaar in het hardlopen?
We merkten op dat ik al 15 jaar een half uurtje hard liep op een tempo die me uitkwam. Eenmaal had ik een 10 km wedstrijd gelopen. Daar was ik tot mn eigen verbazing zo gestresst dat het bij eenmaal bleef. Waar was ik bang voor? Tegen wie liep ik? Van mezelf kon ik niet winnen leek het, alleen verliezen.
Dus ik ging de uitdaging aan om harder en langer te lopen. Dit ging verbazingwekkend makkelijk. M’n kuiten bleken het t eerst op te geven, maar pas bij 9 km. En het leuke was dat mijn beleving van hardlopen totaal anders werd: vitaler! En ook ging mijn tempo als vanzelf omhoog. Had ik dan 15 jaar onder mijn kunnen gelopen? En hoe zat dat in de rest van mijn leven?

Toen een periode van overbelasting (scheiding, verhuizing) volgde heb ik mijn 9-10 km rondjes moeten laten varen. Vlak voor een 10 km-loop raakte ik geblesseerd. Mijn kuit liep vol, mijn rechterbil raakte gespannen. Het herstel ging langzaam. Mijn zelfzorg kwam teveel uit mijn hoofd, te weinig uit hetgeen ik voelde. Mijn angst was, wat als ik minder kan doen, minder hard hoef te werken …..? Later zag ik dat meer mensen juist angsten hebben voor het goede in het leven. Mandela heeft er een mooie quote over: “Our deepest fear is not that we are weak. Our deepest fear is that we are powerful beyond measure. It is our light, not our darkness that most frightens us. We ask ourselves, who am I to be brilliant, gorgeous, talented, fabulous?

En toen kwam de overgang … stijve gewrichten, dikke enkel uit het niets en een pijnlijk knie. Het hardlopen bleef, maar met weinig energie liep ik 15-20 minuten op een laag tempo. Blijven bewegen was mijn motto, ook goed voor het hoofd.

De laatste tijd is er weer een nieuwe fase ingetreden, de energie komt wat terug. Door sprintjes te moeten trekken bij voetballen met de kinderen voelde ik hoe goed intervaltraining me deed. Met sprintjes tussendoor belast je je lijf maximaal. Het was bevrijdend om te voelen waar het ophoudt, waar mijn limiet zit. Dat je dan daarna moet uitrusten. In plaats van altijd maar doorlopen in een lager tempo zonder ooit te stoppen. Dat voelt een stuk gezonder en vitaler! En niet onbelangrijk, mijn hoofd wordt er rustiger van en niet meer voortgedreven dat er altijd meer moet.

18 nov
Haptonomie, Persoonlijk

Waarheid

Afgelopen week kwam het een paar keer voorbij. Hoe het waar(achtig) laten zijn van gevoelens en situaties helend kan werken. Hoe gruwelijk de gebeurtenis of staat van zijn ook is.

Ik kwam er voor het eerst mee in aanraking toen ik een training volgde bij het Centrum voor Tantra. Iedereen om me heen stond te feesten op de dansvloer, terwijl ik me verdrietig voelde. Ik werd aangemoedigd om mijn tranen de vrije loop te laten, te voelen in het verdriet zonder precies te weten waar het over ging. Dat was behulpzaam! In plaats van met een grimas en valse energie net doen of ik grote lol had. Dat vervreemdde me van mezelf. Het voelen van wat er in me was zorgde voor ontspanning.

Bij cliënten zie ik regelmatig dat het lastig is om bepaalde gevoelens te laten zien. Vooral als niet helemaal helder is waar de gevoelens vandaan komen en over gaan. De gevoelens worden weggestopt of iets anders eroverheen gezet. Onder meer uit angst voor een conflict met een ander, angst voor doorslaan van de emoties zoals een een tranendal die nooit meer stopt. Een zelfbeeld: dat ben ik niet (angstig/boos/verdrietig) of vroeger nooit gespiegeld zijn in bepaalde gevoelens.
Een ieder heeft er zijn eigen strategie voor bedacht om dit te verbergen.

Echter onze non-verbale expressie neemt 75% voor zijn rekening in contact met anderen. Vaak lukt het niet om deze zo onder controle te hebben dat er niks van je emoties zichtbaar en voelbaar is voor de ander. En daar komt de kink in de kabel in contact. De ander ziet en voelt dat er wat anders aan de hand is dan je laat zien. Discongruentie noemen we dat. Zelf kan je daardoor ook vervreemd raken. Veelal zie je dat men via gedachtes probeert grip te krijgen op wat er aan de hand is. Dit zorgt voor meer verwijdering van je emoties en de spanning kan daardoor behoorlijk oplopen in je lijf.

Van de week kwam ik het tegen bij een client in de vorm van depressie met gevoelens van eenzaamheid eronder. Existentiele angst-gevoelens gingen er mee gepaard. Pittige gevoelens om toe te laten. In het toelaten werd ook irritatie en frustratie zichtbaar: hard je best doen om contact te maken en GVD het lukt niet. Waar ligt dat nu aan!!

Door niet te willen oplossen, maar deze frustratie kamerbreed er te laten zijn kwam er ruimte voor iets anders: helderheid hoe de volgende stap te nemen, kordaatheid door de kracht die schuil ging in het verstoppen van de irritatie en frustratie en die nu tevoorschijn kwam. Door waar te laten zijn wat er in haar leefde, kwam er zodoende beweging in haar depressieve staat van zijn.

Als haptotherapeut zijn we getraind in het lezen van non-verbale uitingen. We kunnen checken of het klopt of je je angstig, boos of verdrietig voelt als we dat vermoeden op hetgeen we zien en ervaren in het contact. We kunnen kijken of het prettig is om meer ruimte te geven aan deze emoties. En onderzoeken wat er dan voelbaar wordt. Welke gedachtes en behoeftes er dan opkomen.

Kijkend naar psychiater en trauma deskundige Bessel van der Kolk bij Zomergasten zag ik een overtreffende trap in een fragment over Desmond Tutu als voorzitter van de Waarheid commissie in Zuid Africa. Deze commissie hoorde wekenlang de meest verschrikkelijke waarheden aan van zeer wrede gewelddadigheden die waren begaan. We zagen slachtoffers die vertelden wat hen was overkomen, soms niet te doen om het te vertellen of aan te horen. Maar als het werd verteld en gehoord, zorgde het ervoor dat mensen hun leven weer terug kregen. Omdat de waarheid verteld werd, hun leed zichtbaar was geworden en zo gevoelens konden worden gedragen door een grote groep mensen in plaats van de ene persoon die het had verduurd. Het maakte een diepe indruk op me, dat er toch zo’n veerkracht in mensen zit, als de waarheid gezien mag worden.