Afgelopen week kwam het een paar keer voorbij. Hoe het waar(achtig) laten zijn van gevoelens en situaties helend kan werken. Hoe gruwelijk de gebeurtenis of staat van zijn ook is.
Ik kwam er voor het eerst mee in aanraking toen ik een training volgde bij het Centrum voor Tantra. Iedereen om me heen stond te feesten op de dansvloer, terwijl ik me verdrietig voelde. Ik werd aangemoedigd om mijn tranen de vrije loop te laten, te voelen in het verdriet zonder precies te weten waar het over ging. Dat was behulpzaam! In plaats van met een grimas en valse energie net doen of ik grote lol had. Dat vervreemdde me van mezelf. Het voelen van wat er in me was zorgde voor ontspanning.
Bij cliënten zie ik regelmatig dat het lastig is om bepaalde gevoelens te laten zien. Vooral als niet helemaal helder is waar de gevoelens vandaan komen en over gaan. De gevoelens worden weggestopt of iets anders eroverheen gezet. Onder meer uit angst voor een conflict met een ander, angst voor doorslaan van de emoties zoals een een tranendal die nooit meer stopt. Een zelfbeeld: dat ben ik niet (angstig/boos/verdrietig) of vroeger nooit gespiegeld zijn in bepaalde gevoelens.
Een ieder heeft er zijn eigen strategie voor bedacht om dit te verbergen.
Echter onze non-verbale expressie neemt 75% voor zijn rekening in contact met anderen. Vaak lukt het niet om deze zo onder controle te hebben dat er niks van je emoties zichtbaar en voelbaar is voor de ander. En daar komt de kink in de kabel in contact. De ander ziet en voelt dat er wat anders aan de hand is dan je laat zien. Discongruentie noemen we dat. Zelf kan je daardoor ook vervreemd raken. Veelal zie je dat men via gedachtes probeert grip te krijgen op wat er aan de hand is. Dit zorgt voor meer verwijdering van je emoties en de spanning kan daardoor behoorlijk oplopen in je lijf.
Van de week kwam ik het tegen bij een client in de vorm van depressie met gevoelens van eenzaamheid eronder. Existentiele angst-gevoelens gingen er mee gepaard. Pittige gevoelens om toe te laten. In het toelaten werd ook irritatie en frustratie zichtbaar: hard je best doen om contact te maken en GVD het lukt niet. Waar ligt dat nu aan!!
Door niet te willen oplossen, maar deze frustratie kamerbreed er te laten zijn kwam er ruimte voor iets anders: helderheid hoe de volgende stap te nemen, kordaatheid door de kracht die schuil ging in het verstoppen van de irritatie en frustratie en die nu tevoorschijn kwam. Door waar te laten zijn wat er in haar leefde, kwam er zodoende beweging in haar depressieve staat van zijn.
Als haptotherapeut zijn we getraind in het lezen van non-verbale uitingen. We kunnen checken of het klopt of je je angstig, boos of verdrietig voelt als we dat vermoeden op hetgeen we zien en ervaren in het contact. We kunnen kijken of het prettig is om meer ruimte te geven aan deze emoties. En onderzoeken wat er dan voelbaar wordt. Welke gedachtes en behoeftes er dan opkomen.
Kijkend naar psychiater en trauma deskundige Bessel van der Kolk bij Zomergasten zag ik een overtreffende trap in een fragment over Desmond Tutu als voorzitter van de Waarheid commissie in Zuid Africa. Deze commissie hoorde wekenlang de meest verschrikkelijke waarheden aan van zeer wrede gewelddadigheden die waren begaan. We zagen slachtoffers die vertelden wat hen was overkomen, soms niet te doen om het te vertellen of aan te horen. Maar als het werd verteld en gehoord, zorgde het ervoor dat mensen hun leven weer terug kregen. Omdat de waarheid verteld werd, hun leed zichtbaar was geworden en zo gevoelens konden worden gedragen door een grote groep mensen in plaats van de ene persoon die het had verduurd. Het maakte een diepe indruk op me, dat er toch zo’n veerkracht in mensen zit, als de waarheid gezien mag worden.
